Jeśli ze wszystkich roślin świata mielibyśmy znaleźć jedną, która miałaby być uniwersalnym remedium na wszelkie dolegliwości, to z pewnością wysoką pozycję na takiej liście musiałby zająć aloes. Nie dość, że może być doskonałym źródłem wody i pożywienia w trudno dostępnym i wymagającym otoczeniu, to na dodatek może służyć za lek i... kosmetyk, który skutecznie regeneruje nie tylko naszą skórę, ale i cały organizm.
Aloes zwyczajny (zwany Aloe vera) oraz aloes drzewiasty (Aloes arborescens Miller) to jedne z najpopularniejszych sukulentów liściowych, które znajdują zastosowanie w kosmetyce i medycynie. Rośnie głównie na suchych i pustynnych terenach i wygląda całkiem niepozornie, ale jego wyjątkowa moc sprawia, że działa niemal jak samonapędzające się, roślinne perpetuum mobile, które nawet w bardzo wymagających warunkach klimatycznych jest w stanie nas napoić, wyżywić, a na dodatek zregenerować i zabezpieczyć przed wieloma czynnikami chorobotwórczymi.
Ciekawostka: Pierwsze wzmianki na temat aloesu, które odczytano z sumeryjskich glinianych tabliczek, powstały 2,2 tys. lat przed naszą erą. Roślinę tę doceniały wszystkie starożytne cywilizacje (od Egpiptu po Chiny). W Starym Testamencie napisano, że aloes zasadził... sam Bóg. Gęsty miąższ jego liści służył przede wszystkim do leczenia ran i oparzeń, ale miał też szereg innych zastosowań. Wszystkie gatunki aloesów (poza Aloe vera) są obecnie pod ochroną.
Gdyby kiedykolwiek musielibyśmy przetrwać wymagający survival, to ktoś pokroju Beara Gryllsa, MacGyvera lub innego komandosa-supermana ze szkoły przetrwania, z pewnością mógłby nam doradzić, by za pomocą kawałka zielonego liścia aloesu zapewnić sobie wartościowe pożywienie, cenne źródło wody, uniwersalny żel o właściwościach myjących lub balsam nawilżający, a na dodatek jeden z najskuteczniejszych naturalnych leków, które pomogą nam bezpiecznie przeżyć – nie tylko na pustyni. Skąd się bierze niezwykła moc tej rośliny?
ALOES – składniki odżywcze. Co zawiera Aloe vera?
Choć miąższ aloesu prawie w 96 proc. składa się z wody, to jednak jest niezwykle wartościowy pod względem odżywczym. Znajdują się w nim między innymi:
⦁ witaminy: B1, B2, B6 - niemal wszystkie wit. z grupy B (w tym B12, co jest ewenementem w świecie roślin), wit. C, beta-karoten, cholina, kwas foliowy, α-tokoferol;
⦁ związki nieorganiczne (wapń, chlor, chrom, miedź, żelazo, magnez, mangan, potas, fosfor, sód, cynk);
⦁ mikropierwiastki (miedź, kobalt, nikiel, molibden, stront, bar oraz w bardzo małych ilościach german);
⦁ enzymy (fosfataza alkaliczna, amylaza, karboksypeptydaza, cyklooksydaza, cyklooksygenaza, lipaza, oksydaza, karboksylaza fosfoenolopirogronianowa, dysmutaza ponadtlenkowa);
⦁ sacharydy (mannoza, glukoza, L-ramnoza, aldopentoza);
⦁ białka (lektyny, substancje podobne do lektyny);
⦁ węglowodany (mannan czysty, mannan acetylowany, glukomannan acetylowany, glukogalaktomannan, galaktan, galaktogalakturan, arabinogalaktan, galaktoglukoarabinomannan, substancje pektynowe, ksylan, celuloza).
Ponadto w świeżych liściach aloesu można znaleźć:
⦁ kwasy organiczne (m.in. kwas cynamonowy, cytrynowy, salicylowy, winowy, bursztynowy i jabłkowy);
⦁ mleczan magnezu (hamujący enzym odpowiedzialny za powstawanie histaminy).
Oprócz tego aloes zawiera nienasycone kwasy tłuszczowe oraz substancje działające:
⦁ przeciwbólowo (naturalny kwas salicylowy lupeol i mleczan magnezowy);
⦁ przeciwbakteryjnie (kwas cynamonowy, fenole, związki siarkowe, mleczan wapnia);
⦁ przeciwgrzybiczo (aloeniny);
⦁ przeciwzapalnie (bradykinaza, beta-sitosterol,kampesterol);
⦁ zabezpieczające przed promieniowaniem UVB i pełniące funkcję fotoochronną (pochodne chromonu);
⦁ przeciwstarzeniowo (przeciwutleniacze: związki polifenole);
⦁ lekko odkażająco, ściągająco, o właściwościach myjących (saponiny, wykorzystywane m.in. do produkcji mydeł i kosmetyków).
ALOES – właściwości kosmetyczne [Wpływ na skórę]
⦁ Stabilizuje równowagę kwasowo-zasadową skóry.
⦁ Działa jak naturalny peeling. Eliminuje z powierzchni skóry martwe komórki, odblikowuje pory.
⦁ Doskonale nawilża, a dzięki składnikom bioaktywnym wnika w głębokie wartstwy skóry.
⦁ Poprawia mikrokrążenie i ujędrnia.
⦁ Może być pomocny przy regeneracji skóry po odmrożeniach i oparzeniach.
⦁ Stymuluje produkcję włókien kolagenowych, dzięki czemu może przyspieszać gojenie się różnego rodzaju ran.
Żel z aloesu może być niezwykle pomocny w przypadku łuszczycy (działa antyseptycznie i antyzapalnie).
Natomiast wyciąg z aloesu może okazać się doskonałym remedium na ukąszenia owadów. Wystarczy posmarować nim zaczerwienione miejsce, które wcześniej ukąsił np. komar, by zmniejszyć obrzęk i odczuć wyraźną ulgę. Można też po prostu oderwać kawałek zielonej łodyżki aloesu, który hodujemy w doniczce i przyłożyć go w bolące miejsce. Po chwili powinniśmy zacząć zauważać różnicę.
ALOES i sok aloesowy – właściwości lecznicze [Wpływ na organizm]
Gęsty, naturalny sok z aloesu dzięki wysokiej zawartości polisacharydów może okazać się pomocny w przypadku:
⦁ dolegliwości żołądkowych, problemów z trawieniem, stanów zapalnych układu pokarmowego, wrzodów żołądka i dwunastnicy;
⦁ problemów z metabolizmem (aloes działa stymulująco na jelita i sprzyja namnażaniu mikroflory jelitowej);
⦁ wspomaga produkcję żółci;
⦁ zapobiega zaparciom;
⦁ choroby Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejącego zapalenia jelita grubego oraz zespołu jelita drażliwego.
Sok z aloesu może pobudzać trawienie, pomaga utrzymać prawidłowy poziom glukozy oraz cholesterolu.
CIEKAWOSTKA
Święta Hildegarda von Bingen leczyła aloesem m.in. migrenę i wrzody.
W medycynie indyjskiej roślina ta jest z kolei uważana za panaceum, które przywraca kobietom... młodość.
Z kolei w przypadku poważnych infekcji górnych dróg oddechowych (o podłożu wirusowym lub bakteryjnym) pomóc może nam biostymina, czyli wyciag z liści aloesu drzewiastego, który zalecany jest także jako środek wspomagający przy stanach obniżonej odporności.
Nie ma dowodów naukowych, które mogłyby potwierdzić właściwości antynowotworowe aloesu, ale mimo że nie leczy raka, to może być używany wspomagająco u pacjentów po radioterapii (pomaga zregenerować osłabiony organizm).
Aloes – przeciwwskazania. Kiedy nie powinno się stosować aloesu?
Mimo że aloes ma wiele niezwykle cennych składników odżywczych, to jednak jego długotrwałe stosowanie może wpływać negatywnie na organizm osób, które:
⦁ cierpią z powodu hemoroidów,
⦁ mają problemy z nerkami lub mają dolegliwości jelitowe,
⦁ w przypadku kobiet w ciąży (a także podczas karmienia piersią),
⦁ są niepełnoletnie (w przypadku dzieci i młodzieży przed rozpoczęciem regularnego zażywania soku z aloesu należy skonsultować się z lekarzem).
⦁ Ewa Cieślik, Kinga Turcza: "Właściwości prozdrowotne aloesu zwyczajnego
Aloe vera (L.) Webb. (Aloe barbadensis Mill.)", Katedra Technologii Gastronomicznej i Konsumpcji, Małopolskie Centrum Monitoringu Żywności, Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie
⦁ "Aloes w kosmetologii i dermatologii", Kosmetologia estetyczna 3/2-16/ vol. 5